تأثیر دانه کلزا و کتان بر قابلیت هضم و برخی فراسنجه‌های خونی میش‌های کردی در دوره پس از زایش

سابقه و هدف: مشخص شده که استفاده از چربی در جیره باعث بهبود عملکرد تولید مثلی و شیردهی می‌گردد. بنابراین این آزمایش به منظور بررسی اثرات افزودن دانه کتان و کلزا به جیره میش‌های کردی، بر پاسخ قابلیت هضم مواد مغذی، برخی متابولیت‌ها و هورمون‌های خونی پس از زایش انجام شد. مواد و روش: این طرح در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. تیمارها شامل 1) جیره بدون دانه روغنی 2) جیره حاوی 6% ماده خشک دانه کلزا 3) جیره حاوی 6% ماده خشک دانه کتان 4) جیره حاوی 3% ماده خشک دانه کتان و 3% ماده خشک دانه کلزا بود. قابلیت هضم خوراک طبق روش ونکولن و یانگ (1977) محاسبه شد. نمونه‌گیری خون در هفته‌های 5، 3 و 1 بعد از زایش برای بررسی متابولیت‌ها و هورمون‌های خون انجام شد. مایع شکمبه از راه دهان به وسیله یک لوله که انتهای آن دارای سوراخ‌های متعددی بود، توسط دستگاه مکنده اخذگردید. تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها، با استفاده از رویه GLM نرم افزار آماری SAS انجام گردید. میانگین داده‌های آزمایش با آزمون توکی-کرامر و در سطح معنی‌داری پنج و یک درصد مقایسه شد. نتایج: نتایج نشان داد تأثیر تیمارها بر pH شکمبه در دوره بعد از زایش در سطح 5 درصد معنی‌دار بود، به طوری‌که بیشترین pH مربوط به تیمار دارای دانه کلزا (60/6) بوده است. میزان گلوکز خون در همه دوره های پس از زایش (1، 3 و 5 هفته) به طور معنی‌داری در تیمارهای دانه‌های روغنی افزایش یافت (01/0P<). بیشترین میزان گلوکز مربوط به تیمار دانه کلزا در هفته پنجم زایشmg/dl) 90/90) بوده است. میزان کلسترول خون در هر سه دوره در تیمارهای دانه‌های روغنی به طور معنی‌داری افزایش یافت و بیشترین میزان کلسترول مربوط به تیمار یک هفته بعد از زایش در ترکیب کلزا و کتان mg/dl) 85) بوده است (01/0P<). میزان انسولین در تیمار کلزا در هفته سوم و پنجم به طور معنی‌داری افزایش یافت (01/0P<). در بین فاکتورهای قابلیت هضم، ماده خشک در تیمارهای دانه‌های روغنی افزایش یافت و بیشترین میزان ماده خشک در تیمار مخلوط کتان و کلزا (42/54) بوده است (05/0P<). میزان NDF در تیمارهای دانه‌‌های روغنی به طور معنی‌داری کاهش یافت و کمترین میزان NDF در تیمار دانه کلزا (52/45) بوده است (05/0P<). نتیجه‌گیری: نتیجه گیری کلی حاصل از این تحقیق نشان داد که استفاده از دانه‌های روغنی کتان، کلزا و ترکیب این دو باعث بهبود قابلیت هضم شده و تاثیر مثبت درفرانسجه‌های خونی در دوره پس از زایش داشته است. بنابراین توصیه می‌شود از جیره حاوی 3 درصد ماده خشک دانه کتان و 3 درصد ماده خشک دانه کلزا در دروه پس از زایش استفاده گردد.